Nie zmieniło się podstawowe założenie - PPK mają się opierać na wspólnym wkładzie pracodawcy, pracownika oraz budżetu państwa mającym na celu poprawę struktury emerytalnej. Nadal PPK z punktu widzenia pracodawcy będzie programem obligatoryjnym i powszechnym. Jednak wielkość zatrudnienia będzie miała wpływ na termin objęcia obowiązkiem. Zgodnie z harmonogramem program obejmie:
- Od 1 stycznia 2019 r. - obowiązkiem utworzenia PPK zostaną objęci wszyscy przedsiębiorcy zatrudniający co najmniej 250 osób.
- Od 1 lipca 2019 r. - obowiązkiem utworzenia PPK zostaną objęte firmy zatrudniające od 50 do 249 pracowników.
- Od 1 stycznia 2020 r. - obowiązkiem utworzenia PPK zostaną objęte wszystkie firmy zatrudniające co najmniej 20 osób.
- Od 1 lipca 2020 r. - obowiązkiem utworzenia PPK zostaną objęci pozostali pracodawcy oraz jednostki sektora finansów publicznych.
Z obowiązku PPK zostaną wyłączeni pracodawcy, którzy:
- Przed wejściem w życie ustawy o PPK założą Pracowniczy Plan Emerytalny, do którego przystąpiło co najmniej 50% zatrudnionych, a składka wynosi minimum 3,5% wynagrodzenia.
- Przystąpią do PPK, ale zdecydują się utworzyć PPE na powyższych zasadach i od miesiąca następującego, w którym PPE zostanie zarejestrowany przez organ nadzoru, będą mogli zaprzestać finansowania wpłat do PPK za osoby, które przystąpiły do PPE.
- Są osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalność gospodarczą oraz mikroprzedsiębiorcy, o ile wszyscy pracownicy zrezygnują z udziału w PPK.
Uczestnikami PPK z założenia będą wszystkie osoby zatrudniane przez pracodawcę niezależnie od tego czy podstawą zatrudnienia będzie umowa o pracę czy umowa cywilna (zlecenie, umowa agencyjna czy inna umowa o świadczenie usług) oraz członkowie Rad Nadzorczych wynagradzani za pełnienie tej funkcji.
Osoby od 19 do 55 roku życia automatycznie zostaną zapisane do PPK. Pozostali, między 55 rokiem życia a 69 rokiem życia (włącznie), mogą dobrowolnie przystąpić do programu.
Dla pracodawców PPK oznaczają:
- Składkę podstawową w wysokości 1,5% wynagrodzenia (z możliwością dobrowolnego zwiększenia wpłaty dodatkowej maksymalnie o 2,5%);
- Możliwość różnicowania wpłaty dodatkowej ze względu na długość okresu zatrudnienia pracownika albo na podstawie postanowień regulaminu wynagrodzeń lub układu zbiorowego pracy;
- Samodzielny wybór instytucji finansowej (TFI, PTE czy zakładu ubezpieczeń), w którym pomnażane będą oszczędności – warunkiem będzie dopuszczenie tej instytucji do udziału w portalu PPK;
- Składki oraz wydatki wynikające z zapewnienia prawidłowej realizacji obowiązków wynikających z przepisów PPK będą mogły zostać wliczone do kosztów uzyskania przychodów;
- Składki wnoszone przez pracodawcę nie będą wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia wysokości składek obowiązkowych na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Konsekwencje PPK dla pracownika:
- Dobrowolność przystąpienia do programu – możliwość rezygnacji,
- prywatność (składki przypisane do osoby) oraz dziedziczność;
- Składka podstawowa w wysokości 2%, z możliwością zwiększenia do max 4%, rozliczana z wynagrodzenia (netto);
- Pomniejszenie składki z 2% do min 0,5% przy wynagrodzeniu nieprzekraczającym minimalnego wynagrodzenia (np. pracownicy niepełnoetatowi);
- Składkę powitalną w wysokości 250 PLN oraz dopłaty roczne w wysokości 240 PLN - kwoty wolne od podatku dochodowego;
- Możliwość wcześniejszego wykorzystania środków przy zakupie pierwszego mieszkania bądź wypłacenia 25% środków w przypadku ciężkiej, przewlekłej choroby pracownika, współmałżonka lub dzieci (w pewnych przypadkach zwolnione z PIT);