"Polski Ład": podsumowanie najważniejszych zmian w podatkach

I. Zmiany dotyczące opodatkowania osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej:

1. podwyższenie do 30 000 zł tzw. kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych dla podatników rozliczających PIT według skali podatkowej (m. in. zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, umowę zlecenie, umowę o dzieło);
2. podwyższenie do 120 000 zł progu dochodów, po przekroczeniu którego ma zastosowanie opodatkowanie wg wyższej, 32%, stawki podatku;
3. wprowadzenie ulgi dla klasy średniej dotyczącej pracowników i podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych;
4. likwidacja możliwości odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne od podatku dochodowego;
5. przyznanie 20% kosztów uzyskania przychodów od przychodów otrzymywanych przez osoby pełniące obowiązki społeczne lub obywatelskie;
6. likwidację preferencyjnego opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci i jednoczesne wprowadzenie dla takich osób ulgi w wysokości 1 500,00 zł (przysługuje jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych);
7. przyznanie prawa do złożenia wniosku o wspólne opodatkowanie dochodów małżonków również za rok, w którym został zawarty związek małżeński, również w przypadku śmierci jednego z małżonków w roku zawarcia związku małżeńskiego lub w roku następnym;
8. rozszerzenie katalogu zwolnień przedmiotowych o przychody ze zbycia zabytków ruchomych na rzecz muzeów i bibliotek, stypendia doktorskie, dochody uzyskane z odpłatnego zbycia akcji objętych lub nabytych w wyniku pierwszej oferty publicznej;
9. rozszerzenie katalogu zwolnień przedmiotowych o osoby przenoszące swoje miejsce zamieszkania na terytorium Polski, osoby wychowujące co najmniej czwórkę dzieci i osoby które osiągnęły wiek emerytalny, a mimo to nadal pracują i nie pobierają świadczeń z ZUS,
10. doprecyzowanie oraz dodanie nowych wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej (np. wydatki na zakup, naprawę lub wypożyczenie wyrobów medycznych oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie, wydatki na wypożyczenie i naprawę indywidualnego sprzętu rehabilitacyjnego);
11. wprowadzenie preferencji dla podatników inwestujących w alternatywne spółki inwestycyjne;
12. wprowadzenie ulgi z tytułu wydatków ponoszonych na ochronę i konserwację zabytków;
13. wprowadzenie ulgi dla podatników osiedlających się w Polsce, tzw. ulga na powrót;
14. wprowadzenie ryczałtu od przychodów zagranicznych osób przenoszących  rezydencję podatkową na terytorium Polski;
15. obowiązek rozliczania najmu prywatnego w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (zmiana wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r.; w 2022 r. będzie można jeszcze amortyzować budynki i lokale nabyte do 31 grudnia 2021 r.);
16. wprowadzenie zmian w zakresie opodatkowania przychodów z tytułu otrzymania przez wspólnika, będącego osobą fizyczną, majątku ze spółki niebędącej osobą prawną;
17. zmiany w zakresie ustalania wartości pieniężnej nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych;
18. doprecyzowanie zasad korzystania podatkowej ulgi na dzieci, w tym wskazanie, że ulga na dzieci przysługuje rodzicom sprawującym opiekę naprzemienną w częściach równych;
19. wprowadzenie przejściowego podatku dochodowego jak rozwiązania adresowanego do podmiotów chcących ujawnić dochody wcześniej nieopodatkowane lub wycofać się z podjętych wcześniej działań optymalizacyjnych, w tym o zasięgu transgranicznym;
20. wprowadzenie zmian w zakresie przepisów dotyczących reorganizacji podmiotów, mających na celu przeciwdziałanie sytuacji, w której neutralność podatkowa mogłaby doprowadzić do zwolnienia z opodatkowania od zysków kapitałowych.

II. Zmiany dotyczące opodatkowania podatkiem dochodowych osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą:

1. podwyższenie do 30 000 zł tzw. kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej;
2. podwyższenie do 120 000 zł progu dochodów, po przekroczeniu którego ma zastosowanie opodatkowanie według wyższej, 32%, stawki podatku;
3. ujednolicenie stawki składki zdrowotnej do wysokości 9% dla podatników opodatkowanych według zasad ogólnych, ryczałtem ewidencjonowanym i kartą podatkową (liczonej odpowiednio od dochodu, przychodu, minimalnego wynagrodzenia na 1 stycznia roku składkowego) oraz likwidacja możliwości jej odliczenia od podatku dochodowego;
4. wprowadzenie składki zdrowotnej w wysokości 4,9% dochodu dla podatników opodatkowanych liniowo (jednak nie mniej niż 9% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego 1 stycznia roku składkowego) oraz likwidacja możliwości jej odliczenia od podatku dochodowego;
5. wprowadzenie zmian w zakresie amortyzowania budynków i lokali mieszkalnych poprzez wyłączenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych (ograniczenie to wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r. dla budynków i lokali nabytych do 31 grudnia 2021 r.);
6. wprowadzenie zmian w amortyzacji w spółkach nieruchomościowych poprzez ograniczenie wysokości możliwych do zaliczenia do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości do wysokości odpisów amortyzacyjnych dokonywanych wg zasad ustawy o rachunkowości;
7. wprowadzenie ulg dla przedsiębiorców ponoszących koszty w związku z zatrudnianiem pracowników przy działalności badawczo-rozwojowej, produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia go na rynek oraz na zwiększenie przychodów ze sprzedaży produktów;
8. wprowadzenie ulgi na robotyzację;
9. umożliwienie korzystania w sposób symultaniczny z ulgi na działalność badawczo-rozwojową oraz preferencji IP Box;
10. wprowadzenie ulgi dla podatników wspierających działalność sportową, kulturalną oraz szkolnictwo wyższe i naukę;
11. wprowadzenie ulgi z tytułu wydatków ponoszonych na ochronę i konserwację zabytków;
12. popularyzacja obrotu bezgotówkowego poprzez wprowadzenie ulgi w podatku dochodowym na nabycie terminala płatniczego lub opłat za korzystanie z takiego terminala;
13. wprowadzenie przepisów mających na celu przeciwdziałanie „szarej strefie”, tj. nielegalnemu zatrudnianiu pracowników, w tym zatrudnianiu „na czarno” oraz nieujawnianiu części wynagrodzenia;
14. wprowadzenie przepisów uszczelniających system podatku dochodowego w zakresie:
15. poszerzenia katalogu składników wykorzystywanych w prowadzonej działalności, których sprzedaż po wycofaniu ich z działalności jest kwalifikowana do przychodów z tej działalności;
16. określenia wartości początkowej składników majątku podlegających amortyzacji, nabytych przed rozpoczęciem działalności gospodarczej;
17. opodatkowania 70% zryczałtowanym podatkiem odpraw lub odszkodowań;
18. wprowadzenie obowiązku przekazywania ksiąg i ewidencji przy użyciu programów komputerowych, a także obowiązku ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej w terminie ustalania zaliczek miesięcznych i złożenia zeznania za rok podatkowy (obowiązek ten wejdzie w życie od 1 stycznia 2023 r.);
19. wprowadzenie zmian w zakresie warunków korzystania ze zwolnienia podatkowego w PSI i SSE;
20. wprowadzenie zmian w zakresie przepisów dotyczących Zagranicznej Jednostki Kontrolowanej (ZJK);
21. obniżenie stawki podatkowej do 14% w zakresie opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych przychodów uzyskiwanych przez osoby wykonujące zawody medyczne i techniczne;
22. wprowadzenia stawki podatkowej 12% w zakresie opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych przychodów uzyskiwanych przez osoby wykonujące niektóre usługi IT;
23. wyłączenie z dniem 1 stycznia 2022 r. możliwości skorzystania przez podatników po raz pierwszy z opodatkowania w  formie karty podatkowej, z jednoczesnym zachowaniem praw nabytych w tym zakresie, przez podatników korzystających z tej formy przed tym dniem;
24. wyłączenie z dniem 1 stycznia 2022 r. możliwości opodatkowania w formie karty podatkowej przez lekarzy i lekarzy dentystów, felczerów, techników dentystycznych oraz pielęgniarki i położne, jeśli wykonują oni działalności na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie działalności gospodarczej (czyli przykładowo na rzecz szpitali czy przychodni).

III. Zmiany dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych:

1. zmiany przepisów o cenach transferowych w zakresie:
2. definicji podmiotów powiązanych;
3. korekty cen transferowych;
4. mechanizmu safe harbour finansowy;
5. lokalnej dokumentacji cen transferowych;
6. wydłużenia terminu na przedłożenie dokumentacji cen transferowych na żądanie organu podatkowego;
7. likwidacji oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych jako odrębnego dokumentu i przeniesienie go, w zmienionej treści, do informacji o cenach transferowych;
8. wprowadzenie tzw. reżimu holdingowego, w tym:
9. zdefiniowanie spółki holdingowej oraz spółki zależnej;
10. objęcie regulacjami antyabuzywnymi zwolnień z CIT wprowadzanych reżimem holdingowym;
11. zwolnienie dla zysków kapitałowych;
12. modernizacja przepisów dotyczących procedury poboru podatku u źródła (tzw. mechanizmu pay and refund), w tym dopuszczenie możliwości posługiwania się kopiami certyfikatów rezydencji;
13. modyfikacja przepisów dotyczących ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych (tzw. CIT estońskiego), mająca na celu rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do wyboru tego opodatkowania, a także złagodzenie niezbędnych do spełnienia warunków;
14. wprowadzenie ulg dla przedsiębiorców ponoszących koszty w związku z zatrudnianiem pracowników przy działalności badawczo-rozwojowej, produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia go na rynek oraz na zwiększenie przychodów ze sprzedaży produktów;
15. wprowadzenie ulgi na robotyzację;
16. umożliwienie korzystania w sposób symultaniczny z ulgi na działalność badawczo-rozwojową oraz preferencji IP Box;
17. wprowadzenie ulgi dla podatników wspierających działalność sportową, kulturalną oraz szkolnictwo wyższe i naukę;
18. wprowadzenie ulgi w zakresie kosztów Pierwszej Oferty Publicznej (POP) dla podmiotów wchodzących na giełdę;
19. popularyzacja obrotu bezgotówkowego poprzez wprowadzenie ulgi w podatku dochodowym na nabycie terminala płatniczego lub opłat za korzystanie z takiego terminala;
20. wprowadzenie zmian w zakresie amortyzowania budynków i lokali mieszkalnych poprzez wyłączenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych (ograniczenie to wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r. dla budynków i lokali nabytych do 31 grudnia 2021 r.);
21. wprowadzenie dla podatników CIT obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych (ewidencji podatkowych) przy użyciu programów komputerowych, a także obowiązku ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy (obowiązek ten wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r.);
22. wprowadzenie nowej definicji posiadania Zarządu mającej na celu ograniczenie zjawiska rejestrowania przez polskich rezydentów spółek na terytorium kraju obcego;
23. wprowadzenie zmian w amortyzacji w spółkach nieruchomościowych poprzez ograniczenie wysokości możliwych do zaliczenia do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości do wysokości odpisów amortyzacyjnych dokonywanych wg zasad ustawy o rachunkowości;
24. usunięcie pojawiających się wątpliwości interpretacyjnych oraz ich dostosowanie do polskiej rzeczywistości gospodarczej przy cienkiej kapitalizacji;
25. wprowadzenie przepisów przeciwdziałających sytuacjom obniżenia dochodu podatkowego w ramach grupy podmiotów powiązanych, na skutek przekształcenia finansowania dłużnego w finansowanie własne;
26. wprowadzenie do opodatkowania nowej koncepcji tzw. przerzucania dochodów, mającej zapobiegać możliwość uzyskania korzyści podatkowej poprzez schematy podatkowe, których celem jest transfer dochodów do jurysdykcji podatkowej o znikomej efektywnej stawce opodatkowania;
27. wprowadzenie ulgi konsolidacyjnej dla podatników pragnących dokonywać ekspansji gospodarczej na rynkach krajowych i zagranicznych, poprzez nabywanie udziałów (akcji) spółek kapitałowych funkcjonujących na tych rynkach;
28. wprowadzenie przepisów ograniczających generowanie sztucznych kosztów uzyskania przychodu w postaci wypłaty tzw. „ukrytej dywidendy” (przepisy te wejdą w życie od 01.01.2023 r.);
29. zmiany w zakresie ograniczenia zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego;
30. wprowadzenie przejściowego podatku dochodowego jak rozwiązania adresowanego do podmiotów chcących ujawnić dochody wcześniej nieopodatkowane lub wycofać się z podjętych wcześniej działań optymalizacyjnych, w tym o zasięgu transgranicznym;
31. wprowadzenie zmian w zakresie przepisów dotyczących reorganizacji podmiotów, mających na celu przeciwdziałanie sytuacji, w której neutralność podatkowa mogłaby doprowadzić do zwolnienia z opodatkowania od zysków kapitałowych;
32. wprowadzenie przepisów dotyczących podatku od przerzucanych dochodów;
33. wprowadzenie alternatywnego minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych i zmiany w zakresie ograniczenia kosztów usług niematerialnych od podmiotów powiązanych;
34. złagodzenie reguł związanych z powstawaniem i funkcjonowaniem podatkowych grup kapitałowych (PGK);
35. wprowadzenie zmian w zakresie warunków korzystania ze zwolnienia podatkowego w PSI i SSE;
36. wprowadzenie zmian w zakresie przepisów dotyczących Zagranicznej Jednostki Kontrolowanej (ZJK).

IV. Zmiany w opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług:

1. umożliwienie wspólnego rozliczania się w ramach podatku VAT przez kilku podatników – wprowadzenie tzw. „grupy VAT”;
2. wprowadzenie możliwości wyboru opodatkowania usług finansowych w miejsce zwolnienia przedmiotowego;
3. popularyzacja obrotu bezgotówkowego w Polsce poprzez wprowadzenie:
4. szybkiego zwrotu VAT dla tzw. podatników bezgotówkowych, oraz
5. czasowego ograniczenia niektórych preferencji w VAT w przypadku podatników, którzy nie będą przestrzegać wprowadzanego w Prawie przedsiębiorców obowiązku pozostawania w gotowości do przyjmowania płatności bezgotówkowych.
6. zmiana w zakresie wiążących informacji stawkowych (WIS).

V. Zmiany w zakresie proceduralnych przepisów podatkowych oraz pozostałych regulacji:

1) zmiany w ustawie Ordynacja podatkowa:

• wprowadzenie zmian w przepisach w zakresie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania;
• wprowadzenia zmian w zakresie udostępniania informacji objętych tajemnicą skarbową na podstawie porozumień międzynarodowych;
• wprowadzenie do polskiego systemu podatkowego zupełnie nowego instrumentu pod nazwą „porozumienie inwestycyjne”, umożliwiającego zawarcie między inwestorem a organem podatkowym, umowy w sprawie skutków podatkowych planowanej inwestycji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) zmiany w ustawie o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami:

• zmiany mają na celu umożliwienie wymiany informacji podatkowych z innymi państwami w zakresie rozstrzygnięć dotyczących uprzednich porozumień cenowych oraz interpretacji przepisów prawa podatkowego zawartych w porozumieniu inwestycyjnym;

3) zmiany w ustawie o krajowej administracji skarbowej:

• nowe uprawnienie dla Szefa KAS dotyczące informowania podatników o ryzyku współpracy z tzw. znikającymi podatnikami (tzw. warning letters);
• wprowadzenie instytucji nabycia sprawdzającego w celu wykrycia nieprawidłowości;
• w zakresie rejestracji obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących;
• tymczasowe zajęcie ruchomości polegające na nabyciu tymczasowego prawa rozporządzania ruchomościami w zakresie niezbędnym do wykonania obowiązku objętego tytułem wykonawczym;

4) zmiany w ustawie Kodeks karny skarbowy:

• brak konieczności składania czynnego żalu w odniesieniu do korekt JPK_VAT, niezależnie od tego czy dotyczą one części deklaracyjnej czy ewidencyjnej;

5) zmiany w ustawie Prawo przedsiębiorców:

• obniżenie górnego progu transakcji które mogą być regulowane gotówkowo z 15 do 8 tys. zł;
• wprowadzenie regulacji dotyczących konieczności zapewnienia przez przedsiębiorców użytkujących kasy fiskalne przyjmowania płatności przy użyciu instrumentów płatniczych oraz zobowiązanie takich przedsiębiorców do zapewnienia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym.