Chęć prowadzenia własnej polityki gospodarczej była głównym powodem wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. W związku z tym wiadomym było, że rozwód ten przyniesie ze sobą szereg zmian, między innymi w obrocie towarowym. Nie zmienia to jednak faktu, że przeciągające się negocjacje dotyczące umowy handlowej i współpracy spędzały sen z powiek przedsiębiorcom oraz konsumentom po obu stronach kanału La Manche. Widmo oparcia wymiany handlowej na zasadach Światowej Organizacji Handlu (WTO) oddaliło się dopiero pod koniec grudnia 2020 r., gdy brytyjskim i unijnym negocjatorom udało się ostatecznie wypracować wspólne stanowiska. Umowa o handlu i współpracy pomiędzy UE a Wielką Brytanią, określająca zasady współpracy [Umowa] po zakończeniu okresu przejściowego, została opublikowana 24 grudnia 2020 r. i aktualnie podlega procedurze ratyfikacji. Do 28 lutego 2021 r. ma charakter tymczasowy.
W kolejnej części artykułu omówione zostaną najważniejsze zasady obowiązujące w obrocie towarowym pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską od 1 stycznia 2021 r.
Cło
Z punktu widzenia handlu towarami najważniejszą regulacją zawartą w Umowie jest wprowadzenie uproszczeń w wymianie handlowej oraz 0% stawek celnych. Choć wprowadzenie zerowej stawki celnej zredukowało ryzyko zmniejszenia rentowności wymiany handlowej pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską, to jednak przedsiębiorcy muszą dostosować się do wielu zmian.
Przede wszystkim należy pamiętać, że możliwość zastosowania zwolnień z cła uzależniona jest od spełnienia określonych warunków. Najistotniejszym warunkiem z nich jest spełnienie przez produkt tzw. reguły pochodzenia. Reguły te wyjaśniają, które produkty można uznać za pochodzące z terytorium Unii Europejskiej bądź Wielkiej Brytanii. Za takie produkty uznaje się:
• produkty całkowicie uzyskane na terytorium UE bądź Wielkiej Brytanii,
• produkty wyprodukowane na terytorium UE bądź Wielkiej Brytanii wyłącznie z materiałów pochodzących z danego terytorium,
• w określonych okolicznościach produkty wyprodukowane na terytorium UE bądź Wielkiej Brytanii zawierające materiały niepochodzące z tego terytorium.
Jeżeli do produkcji użyto materiały pochodzące z krajów trzecich, a ich użycie przekracza poziomy określone w umowie, produkty te mogą podlegać cłom zgodnie z zasadami WTO. Z tego właśnie względu, pochodzenie i zawartość składników konstrukcyjnych danego towaru ma istotne znaczenie przy ustalaniu stawki celnej.
Wnioskującym o zastosowanie preferencyjnej stawki 0% jest importer danego towaru. Wniosek o preferencyjne traktowanie taryfowe opiera się na wystawionym przez eksportera oświadczeniu o pochodzeniu wskazującym, że produkt jest pochodzący lub wiedzy importera, że produkt jest produktem pochodzącym.
Oświadczenie musi dostarczać szczegółowych informacji dotyczących danego towaru, które będą wystarczające do jego dokładnej identyfikacji. Zarówno importer jak i eksporter muszą przechowywać wymaganą dokumentację potwierdzającą spełnienie warunków zastosowania 0% stawek celnych.
Nie można także zapomnieć, że choć wymiana towarowa – co do zasady – nie będzie podlegała cłu, to jednak konieczne będzie dopełnienie formalności celnych związanych z przekroczeniem granicy pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią. Firmy, które do tej pory handlowały tylko z krajami Unii Europejskiej, powinny uzyskać w tym celu specjalny numer EORI.
Podatek akcyzowy
Przywóz z Wielkiej Brytanii na terytorium Unii Europejskiej wyrobów akcyzowych (tj. napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynów do papierosów elektrycznych, wyrobów energetycznych, energii elektrycznej, wyrobów nowatorskich oraz samochodów osobowych) wiąże się z koniecznością uiszczenia podatku akcyzowego przed dopuszczeniem tych towarów do obrotu.
W odniesieniu do przemieszczeń wyrobów akcyzowych pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską, które rozpoczęły się do 31 grudnia 2020r., a zakończą się najpóźniej 31 maja 2021r., obowiązywać będą unijne przepisy dotyczące wewnątrzwspólnotowego przemieszczenia, również w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy. Dla przemieszczeń wyrobów akcyzowych, które rozpoczną się od 1 stycznia 2021 r., nie będzie możliwości stosowania unijnych przepisów.
VAT
Zmiany w obrocie towarowym dotyczą również rozliczeń na gruncie podatku VAT. Dostawy towarów pomiędzy Wielką Brytanią a Polską – czy szerzej Unią Europejską – nie będą już rozliczane jako wewnątrzwspólnotowe dostawy i nabycia (transakcje B2B) lub sprzedaż wysyłkowa (transakcje B2C), ale jako eksport i import towarów.
W przypadku towarów przywiezionych z Wielkiej Brytanii oznacza to konieczność rozliczenia podatku VAT w tym kraju Unii Europejskiej, do którego następuje import towarów.
Natomiast towary eksportowane do Wielkiej Brytanii będą podlegać opodatkowaniu stawką 0% w Unii Europejskiej, jednakże będą one podlegać obowiązującym na terytorium UK wymogom w zakresie VAT.
• Import towarów z Wielkiej Brytanii do krajów Unii Europejskiej
Najważniejszą zmianą w imporcie towarów z Wielkiej Brytanii do Polski jest konieczność rozliczenia przez importera należnego podatku VAT. Termin na opłacenie podatku (jak i należności celnych) wynosi 10 dni od momentu powiadomienia o wysokości należności celnych i podatkowych przez organ celny. Warto pamiętać, że podatnik będzie mógł odliczyć VAT od importu w deklaracji VAT złożonej do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania importu. Taka metoda rozliczania podatku VAT od importu towarów skutkuje chwilowym zamrożeniem środków pieniężnych po stronie importera, co może przyczynić się do okresowego pogorszenia jego płynności finansowej.
Importerzy mogą jednak korzystać z uproszczonego sposobu rozliczania podatku VAT w deklaracji importowej (a nie przy odprawie). Takie uprawnienie przysługuje m.in. firmom, które uzyskają status tzw. upoważnionego operatora (AEO). Szczegóły rozliczenia podatku VAT od importu w deklaracji reguluje art. 33a i 33b polskiej ustawy o VAT.
Warto również zaznaczyć, że zwrot VAT będzie dokonywany zgodnie z zasadami obowiązującymi obecnie dla podmiotów z krajów trzecich, czyli przede wszystkim w oparciu o zasadę wzajemności.
• Eksport towarów do Wielkiej Brytanii
Dokonując eksportu towarów z terytorium Polski do Wielkiej Brytanii po 1 stycznia 2021 r. należy pamiętać o tym, że w eksporcie obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów (lub w momencie płatności całości kwoty lub jej części, jeżeli nastąpiła przed dostawą towaru), a nie w momencie wystawienia faktury – jak w przypadku wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów. Taka dostawa może korzystać ze stawki VAT w wysokości 0%, pod warunkiem posiadania przez eksportera dokumentów celnych potwierdzających wywóz towaru. Zasady te obowiązują niezależnie od tego, czy odbiorcą towarów jest inna firma czy też konsument.
Skomplikowaniu ulegnie także rozliczanie transakcji łańcuchowych, w których będą uczestniczyć podmioty z Wielkiej Brytanii.
Handel z Irlandią Północną
Opisane powyżej przepisy dotyczą handlu z partnerami z Anglii, Szkocji lub Walii. Zgodnie z protokołem dotyczącym Irlandii i Irlandii Północnej, handel z Irlandią Północną pozostanie bez zmian: Irlandia Północna będzie nadal traktowana jak członek jednolitego rynku europejskiego i unii celnej i obowiązywać będą unijne regulacje VAT w odniesieniu do obrotu towarowego. W związku z tym w Irlandii Północnej nadal będą rozpoznawane transakcje wewnątrzwspólnotowego nabycia/dostawy towarów, a należności celne nie będą miały zastosowania.
Podsumowując, wprowadzając uproszczenia takie jak zwolnienie z cła, umowa o handlu i współpracy między UE a Wielką Brytanią ułatwiła obrót towarowy między Zjednoczonym Królestwem a Unią Europejską. Niemniej jednak Brexit zapoczątkował zmiany, które mogą okazać się wyzwaniem dla wielu firm. Jeżeli szukasz pomocy w prawidłowym rozliczeniu handlu towarami z Wielkiej Brytanii do Polski, skontaktuj się z nami. KR Group posiada bogate doświadczenie w obsłudze podatkowej transakcji z krajami trzecimi spoza UE.
