Polskie prawo podatkowe podlega gruntownym zmianom każdego roku. Mając na uwadze opublikowane w ostatnim czasie projekty ustaw, dla podatników VAT 2020 rok również przyniesie kolejne rewolucje - zarówno w zakresie zasad rozliczeń podatku, jak również elementów technicznych i różnych rozwiązań, które mają na celu usprawnić wymianę informacji na linii podatnik - organy skarbowe.
Jedną z propozycji Ministra Finansów jest wprowadzenie dla każdego podatnika (zarówno osób fizycznych, jak i prawnych) indywidualnego numeru rachunku podatkowego, na który podatnik będzie wpłacał zobowiązania z tytułu:
- podatku dochodowego od osób fizycznych,
- podatku dochodowego od osób prawnych,
- podatku od towarów i usług, oraz
- niepodatkowych dochody budżetu państwa (np. opłaty skarbowej, cła, itp.).
Dotychczasowe regulacje w zakresie płatności podatku
Podatek VAT płacony jest z uwzględnieniem właściwości miejscowej urzędu skarbowego, ustalonej według miejsca siedziby podatnika. W przypadku podatników zarejestrowanych w Polsce wyłącznie dla celów podatku VAT (tj. podmiotów z siedzibą w UE lub podmiotów z krajów trzecich, nieposiadających w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności), właściwym jest Drugi Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście.
Dodatkowo, każdy urząd skarbowy posiada kilka różnych rachunków bankowych, które służą do wpłat zobowiązań wynikających z różnych rodzajów podatków. Ponadto, w oparciu o obecnie obowiązujące przepisy możliwym jest, że pobór np. podatków CIT i VAT będzie następował przez zupełnie inne urzędy skarbowe. Dodatkowe trudności mogą również powstać, gdy podatnik zmienia miejsce prowadzenia działalności.
Implikacje wynikające z zaproponowanych zmian
Projekt ustawy stanowi, że podatnik uzyska indywidualny numer rachunku podatkowego poprzez wypełnienie wniosku w formie online lub bezpośrednio w urzędzie skarbowym. Numer takiego rachunku będzie unikalny dla każdego podatnika, ustalony m.in. na podstawie numeru identyfikacji podatkowej (PESEL – w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności lub niezarejestrowanych do celów podatku VAT, NIP – dla pozostałych podatników). Projekt ustawy nie przewiduje ustawowych terminów uzyskania takiego numeru indywidualnego rachunku podatkowego zarówno w zakresie wypełnienia wniosku przez podatnika, jak i rozstrzygnięcia sprawy przez organy podatkowe.
W projektowanych zmianach najistotniejszą kwestię stanowi alokacja płatności otrzymywanych przez urząd skarbowy, w szczególności:
- jeżeli podatnik nie posiada zaległości podatkowych oraz w dokonanym przelewie:
- wskazuje konkretne zobowiązania podatkowe - urząd skarbowy zalicza płatność na podstawie informacji przekazanych przez podatnika;
- nie wskazuje żadnych konkretnych zobowiązań podatkowych - urząd skarbowy zaliczy otrzymaną kwotę w pierwszej kolejności na pokrycie najstarszego zobowiązania podatkowego;
- jeżeli podatnik posiada zaległości podatkowe, każda dokonana płatność będzie w pierwszej kolejności zaliczona na ich pokrycie. W zależności od tego, co zostanie wskazane przez podatnika w tytule przelewu, płatność zostanie zaliczona na pokrycie określonych zaległości podatkowych, zgodnie z następującą zasadą:
- przy wskazaniu konkretnych zaległości podatkowych przez podatnika - urząd skarbowy zaliczy płatność na podstawie wniosku;
- przy braku wskazania konkretnych zaległości podatkowych - płatność zostanie zaliczona na pokrycie najstarszych zaległości podatkowych.
Pozostała kwota zostanie przeznaczona na pokrycie bieżących zobowiązań podatkowych, zgodnie z zasadami określonymi w pkt 1 powyżej. W przeciwnym razie, jeśli kwota nie będzie wystarczająca, bieżące zobowiązania podatkowe pozostaną nieuregulowane.
Korzyści i zagrożenia wynikające z takiego rozwiązania
Celem nowelizacji jest maksymalne przyspieszenie i uproszczenie procesu płatności podatków - zarówno z punktu widzenia podatnika, jak i organów podatkowych. Co więcej, zmiany będą kolejnym elementem tworzenia nowoczesnego systemu komunikacji, który pozwoli uzyskać online większość informacji i dokumentów niezbędnych podatnikom. Podobne rozwiązania zostały już wdrożone w zakresie wpłat należności z tytułu składek do ZUS.
W rezultacie podatnik pokryje zobowiązania podatkowe wynikające z różnych rodzajów podatków, dokonując jednej, zagregowanej płatności na ten sam numer rachunku bankowego. Powyższe będzie szczególnie przydatne w przypadku zmian właściwości organu podatkowego (wynikającej np. ze zmiany lokalizacji siedziby, rejestracji stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce, itp.).
Z drugiej jednak strony nowelizacja może stanowić też pewne zagrożenie dla podatników, którzy nie płacą swoich zobowiązań podatkowych w ustawowych terminach, w tym również w wyniku niezamierzonych opóźnień w płatnościach (np. bardzo często zaległości podatkowe wynikają z różnic kursowych powstałych przy płatnościach dokonywanych w walutach obcych lub z dłuższego okresu księgowania przelewów dokonywanych z rachunków bankowych ustawionych w bankach zagranicznych, które mogą być przekazywane do urzędu skarbowego nawet do kilku dni). Organy podatkowe będą mogły niemal natychmiast zidentyfikować brak płatności dla danego zobowiązania podatkowego. Można zatem oczekiwać, że znacząco skróceniu ulegnie czas, w którym podatnicy otrzymywali powiadomienia o zaległościach podatkowych. Ponadto, liczba wszczętych procedur egzekucyjnych, które oznaczają dodatkowe koszty dla podatników, może również istotnie wzrosnąć.
AKTUALIZACJA 17.11.2019:
Po wejściu w życie, rozliczenia związane z Podatkiem CIT, PIT, VAT będą możliwe tylko na indywidualny numer rachunku bankowego wygenerowany z pomocą generatora rachunku na podstawie nr PESEL (dla osób fizycznych) lub NIP (dla firm). Generator znajduje się na dedykowanej stronie Ministerstwa Finansów.
Link do generatora mikrorachunku podatkowego.
