Komunikat MF
Jak podaje Ministerstwo Finansów w opublikowanym w dniu 31 marca 2023 r. komunikacie, rozwiązanie to zwiększy konkurencyjność polskiego systemu giełdowego i było oczekiwane przez zainteresowane branże. Przepisy te zostały wprowadzone do polskiego porządku prawnego na podstawie art. 199a ust. 1 lit. a i e dyrektywy VAT, a rozwiązanie to stosują już m.in. Czechy, Dania, Niemcy, Irlandia, Włochy, Portugalia, Rumunia oraz Wielka Brytania.
Zgodnie z obecnie obowiązującym rozwiązaniem, szczegółowo opisanym w rozdziale 1c działu XIII ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.) podatnikami są nabywcy, czy też usługobiorcy gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i świadczenia usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, w sytuacji gdy są one dokonywane bezpośrednio lub za pośrednictwem uprawnionego podmiotu na:
- giełdzie towarowej w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych,
- rynku regulowanym lub OTF w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi
i dostawca/usługodawca jako podmiot będący czynnym podatnikiem podatku VAT, nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego w tym podatku.
Za nabywcę lub usługobiorcę, zgodnie z przytoczonymi regulacjami, uważa się w głównej mierze podatników będących:
- spółką prowadzącą giełdę towarową w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych;
- towarowym domem maklerskim lub domem maklerskim w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych;
- spółką prowadzącą giełdową izbę rozrachunkową w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych;
- Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych S.A. lub spółką, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;
- spółką prowadzącą jednocześnie izbę rozliczeniową i izbę rozrachunkową w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;
- podmiotem posiadającym koncesję wydaną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, umożliwiającą obrót gazem lub energią;
- podmiotem posiadającym rachunek w rejestrze Unii, o którym mowa w art. 8 ust. 5 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.
Nie są to jedyne podmioty, które dokonując zakupu gazu, energii lub uprawnień do emisji gazów cieplarnianych od podmiotów działających na giełdach towarowych, rynku regulowanym lub OTF, mogą stać się podmiotami zobligowanymi do rozliczenia podatku należnego z tytułu tych transakcji. Dlatego tak ważne jest prześledzenie wprowadzonych zmian przez zainteresowane podmioty, celem uniknięcia negatywnych konsekwencji finansowych.
Warto również w tym momencie podkreślić, że w przypadku dostawy gazu lub energii, nabywcą jest podatnik VAT czynny, którego główna działalność w odniesieniu do nabywania gazu lub energii elektrycznej polega na ich odsprzedaży i którego zużycie na własne potrzeby tych towarów jest nieznaczne. W odniesieniu do usługi przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych warunkiem jest, by nabywca był podatnikiem VAT czynnym.
Zastosowanie regulacji oznacza, że dostawca gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, czy też świadczący usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, nie rozlicza podatku należnego. Sprzedawca powinien w takim przypadku wystawić fakturę nie zawierającą kwoty podatku VAT, z adnotacją iż do tego typu transakcji stosuje się odwrotne obciążenie. To nabywca, czy też usługobiorca będzie zobligowany do rozliczenia podatku należnego z tytułu w/w czynności, który biorąc poda uwagę zasadę neutralności podatku VAT, staje się u nabywcy, czy też usługobiorcy równocześnie podatkiem naliczonych podlegającym odliczeniu od podatku należnego.
Aby jednak móc skorzystać z powyższych regulacji, zarówno dostawca/usługodawca oraz nabywca/usługobiorca muszą zawiadomić Naczelnika Urzędu Skarbowego o rozpoczęciu dokonywania tych czynności.
Zawiadomienie to powinno zawierać oprócz danych dotyczących składającego zawiadomienie, takich jak, jego nazwę, imię i nazwisko, numer identyfikacji podatkowej, również datę rozpoczęcia dokonywania czynności, wraz z określeniem rodzaju dokonywanych czynności.
Zawiadomienie to należy złożyć przed dokonaniem pierwszej czynności.
Ważne
W przypadku jakiejkolwiek zmiany danych zawartych w zawiadomieniu, składający zawiadomienie składa w terminie 14 dni od dnia zaistnienia zmiany, zawiadomienie o zmianie danych zawartych w zawiadomieniu, podając tym samym datę zaistnienia zmiany.
Niewywiązanie się z powyższych obowiązków, może skutkować zarówno dla dostawcy, jak i nabywcy nałożeniem kary grzywny. Karze tej podlega również ten podmiot, który składa zawiadomienie po terminie, czy też podaje dane niezgodne z rzeczywistością.
