Pełna realizacja obowiązków - potencjalne przygotowanie dokumentacji cen transferowych i weryfikacja przesłanek obowiązku dokumentacyjnego będzie przypadać na połowę 2022 roku.
Zalecamy jednak zachowanie należytej staranności i wdrożenie odpowiednich procedur weryfikacji kontrahentów.
Dokumentacja transakcji z podmiotem z siedzibą w raju podatkowym za 2021 rok
Do tej pory, przepisy podatkowe nakładały na podatników obowiązek dokumentowania transakcji z podmiotem z siedzibą w raju podatkowym, której wartość w roku podatkowym przekroczyła 100 tysięcy złotych. Za rok 2021 podatnicy będą również zobligowani do sporządzania dokumentacji cen transferowych w przypadku, gdy rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową oraz wartość tej transakcji za rok podatkowy, a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi - za rok obrotowy, przekracza 500 000 zł.
Zgodnie z brzmieniem znowelizowanych przepisów, domniemywa się, że rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli druga strona transakcji, dokonuje w roku podatkowym lub roku obrotowym rozliczeń z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
To, który kraj jest klasyfikowany jako raj podatkowy wskazuje Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.
Wymagana jest weryfikacja kontrahenta dotycząca transakcji zakupowych z perspektywy podatnika, czyli takich, w których nabywa on towary lub usługi jako związane z transferem należności do drugiej strony transakcji. Podatnik powinien przeanalizować realizowane transakcje w szczególności pod kątem tego, kto otrzymuje należność dla własnej korzyści i czy nie jest zobowiązany do przekazania jej do innego podmiotu.
Oznacza to, że weryfikacji podlegają transakcje, w ramach których to podatnik sprzedaje towar lub świadczy usługę na rzecz drugiej strony transakcji. Weryfikacją mogą być objęte również sytuacje, w których odbiorcą należności jest polski rezydent, jeżeli rzeczywisty właściciel jest podmiotem rajowym. W przypadku gdy polski rezydent jest jednocześnie rzeczywistym właścicielem, nie powstaje obowiązek dokumentacyjny.
W przypadku, gdy domniemanie nie zostanie obalone, podatnicy będą zobowiązani do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych również w przypadku zawierania transakcji z podmiotami niepowiązanymi.
Właśnie dlatego tak istotna jest należyta staranność przy weryfikacji obowiązków związanych z cenami transferowymi w tym zakresie.
Dochowanie należytej staranności
Celem dochowania należytej staranności przy weryfikacji transakcji z podmiotami niepowiązanymi trzeba będzie uzyskać oświadczenie od kontrahenta, z którego będzie wynikać, że nie dokonuje on żadnych rozliczeń w roku podatkowym z podmiotem mającym siedzibę w raju podatkowym.
W stosunku do podmiotów powiązanych dochowanie należytej staranności będzie wymagało nie tylko uzyskania stosownego oświadczenia, ale również weryfikacji informacji otrzymanych od podmiotu powiązanego. Źródłem wiedzy o podmiocie powiązanym może być między innymi:
- dokumentacja cen transferowych,
- informacja CbC,
- sprawozdanie finansowe wraz z raportem oraz opinią biegłego rewidenta,
- struktura właścicielska,
- opinia przedstawiciela zawodu zaufania publicznego.
Przepisy Ustawy o CIT nie określają, czy istotną dla ustalenia wartości progowej jest kwota netto czy kwota brutto. W tym zakresie należy przez analogię do pozostałych przepisów regulujących obszar cen transferowych przyjąć kwotę netto jako wartość progową.
Objaśnienia podatkowe
Dylematy związane z omawianym zagadnieniem pomagają zrozumieć opublikowane przez Ministerstwo Finansów Objaśnienia Podatkowe Ministerstwa Finansów[1], które są po konsultacjach społecznych, ale jeszcze przed publikacją ostatecznej wersji. Nie należy się spodziewać znaczących zmian w ich treści po konsultacjach, które trwały do końca stycznia.
Zgodnie z Objaśnieniami Podatkowymi wspomniany wyżej limit 500 000 złotych stosujemy tylko i wyłącznie do transakcji zakupowych. Transakcje sprzedaży są wyłączone z kalkulacji tego limitu.
Warto zwrócić uwagę na schemat decyzyjny zatytułowany w Objaśnieniach jako Weryfikacja przesłanek obowiązku dokumentacyjnego, który pomaga podatnikom w należytej staranności w stosowaniu omawianego zagadnienia.
W Objaśnieniach wskazano informacje, które mogą być pomocne przy weryfikacji kontrahenta i są to m.in.:
- Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych w przypadku identyfikacji rzeczywistego właściciela polskiego podmiotu;
- rejestry handlowe zawierające m.in. informacje o wspólnikach spółek handlowych, adresie rejestrowym, siedzibie podmiotu oraz miejscu prowadzenia działalności, powiązaniach osobowych i finansowych;
- wewnętrzne procedury nakierowane na weryfikację kontrahentów przed nawiązaniem relacji handlowych,
- procedura służąca rozliczeniu podatku u źródła;
- procedury KYC.
Więcej na temat objaśnień podatkowych Ministerstwa Finansów możemy przeczytać pod tym linkiem.
Jak dochować należytej staranności?
Wejście w życie nowych obowiązków oznacza dla podatników, przede wszystkim obowiązek dochowania należytej staranności. Do czynności, które zminimalizują ryzyko sporządzenia dokumentacji należą:
- zebranie oświadczeń od kontrahentów;
- opracowanie procedury weryfikacji kontrahentów pod względem rozliczeń z podmiotami z tzw. rajów podatkowych;
- przygotowanie zapisów w umowach z umożliwiających pozyskanie informacji niezbędnych do weryfikacji kontrahentów;
- dodanie odpowiednich zapisów w polityce cen transferowych lub innych dokumentów wewnętrznych odnoszących się do procedury weryfikacji i dalszego postępowania w sytuacji realizowania przez kontrahenta transakcji z podmiotem z tzw. rajów podatkowych.
[1] Objaśnienia podatkowe w zakresie cen transferowych z 21 grudnia 2021 r. nr 5.
