4 marca 2024 r. Minister Finansów opublikował obwieszczenie z dnia 28 lutego 2024 r. dotyczące ogłoszenia listy krajów i terytoriów określonych w unijnym rejestrze jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych przyjętym przez Radę Unii Europejskiej, które nie zostały ujęte w „krajowym” wykazie krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową.
Co w praktyce oznacza to dla kontrahentów podmiotów z siedzibą w takim państwie?
Ważne - Za raje podatkowe należy uznać kraje, które znalazły się w załączniku do obwieszczenia oraz w unijnym rejestrze.
Lista z załącznika:
- Republika Fidżi;
- Guam;
- Republika Palau;
- Republika Trynidadu i Tobago;
- Federacja Rosyjska;
- Samoa Amerykańskie.
Lista ta nie obejmuje krajów i terytoriów, które zostały uwzględnione w rejestrze krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową na podstawie przepisów dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych (tzw. „krajowy” wykaz rajów podatkowych).
Unijny wykaz jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych został przyjęty przez Radę Unii Europejskiej w dniu 20 lutego 2024 r.
Raj podatkowy
Określenie „raj podatkowy” nie posiada swojej „prawnej” definicji, w związku z czym należy posiłkować się znaczeniem potocznym. Stosownie do powyższego do podstawowych cech rajów podatkowych zaliczamy:
- Niskie lub zerowe stawki podatkowe, zwłaszcza w zakresie podatku dochodowego;
- Brak transparentności w rajach podatkowych, co skutkuje utrudnieniami w „ściąganiu” podatków;
- Brak umów o wymianie informacji podatkowych ;
- Uproszczony system podatkowy.
Skutki podatkowe w wyniku transakcji z podmiotami rajowymi
Wpisanie kraju bądź terytorium na unijną listę jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych powoduje negatywne skutki podczas transakcji pomiędzy polskimi rezydentami a podmiotami wpisanymi na powyższą listę w wielu zagadnieniach podatkowych.
- W przypadku cen transferowych skutkuje to m.in. zastosowaniem, w odniesieniu do transakcji z podmiotami z siedzibą raju podatkowym, odmiennych progów w zakresie obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, tj.:
- 2.500.000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
- 500.000 zł – w przypadku transakcji innej niż transakcja finansowa.
Dla transakcji zawieranych z tymi podmiotami nie możemy skorzystać również ze zwolnienia ze sporządzania dokumentacji cen transferowych oraz jesteśmy zobligowani do raportowania ORD-U.
- Zmiany zachodzą również u płatników podatku u źródła. W przypadku wypłat do podmiotów z siedzibą w raju podatkowym, według Ministerstwa Finansów należy dochować należytej staranności przy weryfikacji uprawnień odbiorców należności do stosowania preferencji w wyższym stopniu niż w przypadku płatności do pozostałych jurysdykcji.
Podatek od przerzuconych dochodów
Za przerzucone dochody uznaje się zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym tzw. „koszty pasywne” (takie jak odsetki, należności licencyjne) poniesione przez podatnika na rzecz niemającego siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podmiotu powiązanego spełniając określone w ustawie warunki. Jednak, aby polski podmiot wypłacający należności podlegał opodatkowaniu, spełniony musi być szereg warunków dotyczących zagranicznego podmiotu otrzymującego je, odnoszących się m.in. do poziomu jego opodatkowania czy struktury jego przychodów. W efekcie duża część analiz podlegania podatkowi od przerzuconych dochodów kończy się stwierdzeniem, że jest on nienależny.
Sytuacja zmienia się diametralnie przy wypłacie należności do podmiotów powiązanych mających siedzibę, zarząd lub miejsce zarejestrowania na terytorium zaliczanego do raju podatkowego. Przepisy mówią, że wymienione w ustawie warunki odnoszące się do odbiorcy należności „automatycznie” uznaje się za spełnione, jeżeli podlegające podatkowi od przerzuconych dochodów koszty, tj. wynagrodzenia za usługi doradcze, ubezpieczeń, zarządzania, kontroli, opłaty za wartości niematerialne czy finansowanie dłużne, zaliczane przez wypłacającego do kosztów uzyskania przychodów są wypłacane na rzecz podmiotu z siedzibą w „raju podatkowym”.
Wniosek: w transakcjach z rajami występuje wysokie ryzyko zobowiązania z tytułu podatku od przerzuconych dochodów.
podatnika na rzecz niemającego siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podmiotu powiązanego spełniając określone w ustawie warunki. Jednak, aby polski podmiot wypłacający należności podlegał opodatkowaniu, spełniony musi być szereg warunków dotyczących zagranicznego podmiotu otrzymującego je, odnoszących się m.in. do poziomu jego opodatkowania czy struktury jego przychodów. W efekcie duża część analiz podlegania podatkowi od przerzuconych dochodów kończy się stwierdzeniem, że jest on nienależny.
Sytuacja zmienia się diametralnie przy wypłacie należności do podmiotów powiązanych mających siedzibę, zarząd lub miejsce zarejestrowania na terytorium zaliczanego do raju podatkowego. Przepisy mówią, że wymienione w ustawie warunki odnoszące się do odbiorcy należności „automatycznie” uznaje się za spełnione, jeżeli podlegające podatkowi od przerzuconych dochodów koszty, tj. wynagrodzenia za usługi doradcze, ubezpieczeń, zarządzania, kontroli, opłaty za wartości niematerialne czy finansowanie dłużne, zaliczane przez wypłacającego do kosztów uzyskania przychodów są wypłacane na rzecz podmiotu z siedzibą w „raju podatkowym”.
Wniosek: w transakcjach z rajami występuje wysokie ryzyko zobowiązania z tytułu podatku od przerzuconych dochodów.
Zagraniczne jednostki kontrolowane (CFC)
Zgodnie z przepisami dotyczącymi zagranicznych jednostek kontrolowanych (CFC), polski rezydent podatkowy będzie zobowiązany do zapłaty podatku od CFC, jeśli posiada udziały w zagranicznej spółce z siedzibą w rajach podatkowych. Stawka podatku wynosi 19% i obliczana jest na podstawie dochodu uzyskanego przez tę zagraniczną jednostkę.
Ważne: zagraniczna spółka kontrolowana z siedzibą w raju podatkowym co do zasady podlega opodatkowaniu w Polsce jako CFC.
Schematy podatkowe (MDR)
Na podstawie przepisów dotyczących schematów podatkowych, jedna z ogólnych cech rozpoznawczych obejmuje płatności transgraniczne, które podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów przez podmiot posiadający rezydencję podatkową w Polsce, jeśli płatności transgraniczne dokonywane są przez podmioty powiązane, a odbiorca ma miejsce w państwie, w którym nie nakłada się podatku dochodowego lub stawka jest mniejsza niż 5%.
Dokonywanie płatności do podmiotów rajowych może skutkować również spełnieniem szczególnej cechy rozpoznawczej i prowadzić do powstania schematu podatkowego.
Szczególna cecha obejmuje zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów transgranicznych płatności pomiędzy podmiotami powiązanymi, podczas gdy odbiorca płatności posiada siedzibę w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
Warto zwrócić uwagę, że w takim przypadku nie jest istotne czy występuje korzyść podatkowa, albo działanie w celu jej osiągnięcia. Schematem podatkowym może być nawet transakcja o najmniejszej wartości – każda zaliczana do kosztów uzyskania przychodów płatność do podmiotu powiązanego z siedzibą w „raju podatkowym” stanowi schemat podatkowy.
Obwieszczenie Ministra Finansów:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20240000185/O/M20240185.pdf
