Zmiany w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą o VAT”, są podyktowane m.in. koniecznością zaimplementowania do polskiego porządku prawnego przepisów UE.
1. Zwolnienie podmiotowe także dla podatników z innych krajów UE tzw. procedura „SME”
Jak wynika z nowelizacji ustawy o VAT, oprócz polskich podatników ze zwolnienia będą mogli skorzystać także podatnicy z siedzibą w innych krajach UE, a także polscy podatnicy prowadzący działalność na terytorium innych państw UE.
Rozwiązania te będą stosowane pod pewnymi warunkami, ale generalnie ich celem jest zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w innych państwach UE, nie posiadający tam siedziby działalności gospodarczej, muszą zarejestrować się do celów VAT i rozliczać tam podatek wypełniając wszystkie lokalne przepisy w tym zakresie. Jest to szczególnie uciążliwe dla małych przedsiębiorstw ze względu na ograniczone zasoby.
Jednocześnie dla polskich podatników zmieni się sposób wyliczania limitu zwolnienia (który wynosi obecnie 200 000 zł). Od stycznia do limitu należy wliczać również wewnątrzwspólnotową dostawa towarów oraz usług reasekuracyjne, w sytuacji, w której nie będą miały one charakteru pomocniczego.
Warunkiem zwolnienia podmiotowego jest spełnienie lokalnych warunków, a także roczny obrót (bez podatku VAT) w Unii Europejskiej w poprzednim i bieżącym roku nie może przekroczyć kwoty 100 tys. euro (próg unijny).
Ważne
Projekt przewiduje również wprowadzenie zmian w ustawie o VAT, mających na celu implementację przepisów UE w zakresie, w jakim wprowadza regulacje dotyczące miejsca świadczenia usług, oraz procedury szczególnej dotyczącej dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków.
O procedurze „SME” pisaliśmy już portalu prawo.pl
2. Miejsce świadczenia niektórych usług
Nowe zasady określania miejsca świadczenia dotyczą, świadczonych na rzecz podatników usług, takich jak: usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usługi pomocnicze związane z usługami wstępu na te imprezy, w przypadku gdy obecność ostatecznego odbiorcy (podatnika lub nie podatnika) takich usług jest wirtualna. Po drugie, również usług związanych z działalnością kulturalną, artystyczną, sportową, naukową, edukacyjną, rozrywkową lub podobną, taką jak targi i wystawy, w tym również świadczenie usług przez organizatorów takiej działalności, a także usługi pomocnicze do ww. usług, w przypadku gdy są one świadczone na rzecz osoby niebędącej podatnikiem (konsumenta), jeżeli usługa jest transmitowana lub w inny sposób udostępniana wirtualnie.
W zakresie procedury szczególnej dotyczącej dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków projekt przewiduje:
- ustalenie stawki podstawowej do dostawy dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków oraz
- możliwość zastosowania szczególnej procedury do dostawy:
- dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków uprzednio przez niego zaimportowanych;
- dzieł sztuki nabytych od ich twórców lub spadkobierców twórców;
- dzieł sztuki nabytych od podatnika niekorzystającego z procedury oraz od podatnika podatku od wartości dodanej innego niż podatnik podatku od wartości dodanej odpowiadający podatnikowi korzystającemu ze szczególnej procedury, jeżeli dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki zaimportowane lub nabyte przez tego podatnika nie podlegały opodatkowaniu wg obniżonej stawki.
3. Zmiany w stawkach VAT
Od 1 stycznia, podatników czekają zmiany w stawkach VAT:
- Objęcie stawką 0% statki ratownicze oraz łodzie ratunkowe, wykorzystywane na morzu;
- Utrzymanie stawki 8% dla wyrobów medycznych, dopuszczonych do obrotu na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy o wyrobach medycznych;
- Zwiększenie stawki z 8% do 23% dla „żywych koniowatych”;
- Zwiększenie stawki do 23% na wyroby z konopi siewnej do palenia lub wdychania bez spalania, z wyjątkiem wyrobów z konopi siewnej wykorzystywanych wyłącznie w celach medycznych (tzw. marihuana medyczna);
- Obniżenie z 23% do 5%, stawki VAT na kubeczki menstruacyjne;
- Doprecyzowanie brzmienia poz. 10 załącznika nr 3 do ustawy o VAT – nawozów i środków ochrony roślin oraz pasz dla zwierząt gospodarskich i domowych, poprzez odwołanie się do przepisów branżowych.
Utrzymany zostanie mechanizm odwrotnego obciążenia w odniesieniu do gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych do 31 grudnia 2026 r.
