Poniżej przedstawiamy przegląd najważniejszych, według nas, kwestii poruszonych w objaśnieniach.
Pełną treść objaśnień można znaleźć tutaj.
Rachunki podmiotów zagranicznych
Zagraniczny przedsiębiorca, który jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT czynny i wykonuje transakcje podlegające opodatkowaniu VAT lokalnie, traktowany jest jak polski podatnik VAT, którego rachunek rozliczeniowy powinien być zamieszczony w Wykazie.
Natomiast zagraniczny przedsiębiorca posługujący się zagranicznym numerem identyfikacyjnym, który dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium innego kraju, nie jest zobowiązany do otwarcia polskiego rachunku rozliczeniowego w celu zamieszczenia go w Wykazie i stosowania go w rozliczeniach z tytułu dokonywanej sprzedaży na rzecz polskiego nabywcy.
W przypadku gdy zagraniczny kontrahent nie posługuje się dla celów danej transakcji polskim numerem NIP, przepisy dotyczące płatności na rachunki zamieszczone w Wykazie nie będą mieć zastosowania do tej transakcji.
Rachunki prowadzone przez banki zagraniczne
Rachunki prowadzone przez banki zagraniczne, które nie prowadzą w Polsce działalności poprzez oddział, nie będą zamieszczane w Wykazie.
Informacja o rachunkach w bankach zagranicznych jest podawana przez podatników w zgłoszeniach identyfikacyjnych/aktualizacyjnych. Zatem W przypadku dokonania płatności:
- wynikającej z faktury wystawionej przez podatnika VAT czynnego,
- dotyczącej transakcji powyżej 15 000 zł,
- na zagraniczny rachunek (niezamieszczony w Wykazie),
w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji finansowych podatnik będzie mógł złożyć zawiadomienie o zapłacie należności na ten właśnie rachunek do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, który zweryfikuje, czy podatnik określił ten rachunek w zgłoszeniu identyfikacyjnym.
Rachunki gospodarki własnej i tzw. Rachunki cesyjne banków i SKOK
Z uwagi na specyfikę swojej działalności oraz wiążące przepisy prawa, banki /SKOK prowadzą
w ramach gospodarki własnej rachunki, które są wykorzystywane przez nie do dokonywania rozliczeń własnych, związanych ze sprzedażą towarów i usług, jak również do dokonywania rozliczeń z tytułu nabywanych przez bank/SKOK wierzytelności pieniężnych (cesje wierzytelności), świadczenia usług finansowych lub są wykorzystywane w zakresie prowadzonej przez te podmioty działalności faktoringowej. Rachunki te, choć mają numer rozliczeniowy w formacie NRB, nie stanowią rachunków rozliczeniowych w rozumieniu art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo bankowe i w związku z tym nie podlegają zamieszczeniu w Wykazie, jednak ich numery mogą być wskazywane na fakturze wystawionej przez bank/SKOK, bądź wskazywane jako numer rachunku do zapłaty np. z tytułu realizowanego przelewu wierzytelności.
Rachunki powiernicze i depozytowe
Przy dokonywaniu wpłat na rachunki depozytowe lub powiernicze istotny jest moment zaliczenia poniesionego wydatku do kosztów uzyskania przychodu. Kosztem uzyskania przychodu może być koszt faktycznie poniesiony, w przypadku zaś rachunków powierniczych i depozytowych środki pieniężne zostają jedynie zabezpieczone do czasu realizacji umowy.
Gdyby jednak wpłata na rachunek powierniczy i depozytowy została potwierdzona fakturą przez podatnika VAT czynnego, nabywca, celem uniknięcia negatywnych konsekwencji podatkowych, powinien złożyć zawiadomienie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o dokonaniu płatności na rachunek niezamieszczony w Wykazie.
Zlecenie przelewu z odroczonym terminem płatności/zlecenie stałe i polecenie zapłaty
W przypadku zlecenia przelewu z odroczonym terminem płatności lub zlecenia stałego, dniem zlecenia przelewu będzie dzień, w którym podatnik zlecił bankowi dokonanie takiego przelewu.
Nie ma przy tym znaczenia okres na jaki zostały odroczone płatności, bądź okres objęty zleceniem stałym, tj. data obciążenia rachunku.
W przypadku regulowania płatności poleceniem zapłaty np. za energię elektryczną, abonament RTV czy usługi telekomunikacyjne, rozliczenia za otrzymane faktury są przeprowadzane automatycznie z rachunku podatnika. Dniem zlecenia przelewu będzie dzień, który podatnik wskazał bankowi przy składaniu tej dyspozycji.
Należy mieć na uwadze, że w powyższych sytuacjach bank/SKOK nie ma obowiązku weryfikowania rachunków w Wykazie. Weryfikacji takiej zawsze dokonuje podatnik i to na nim spoczywa odpowiedzialność z tytułu dokonania płatności na rachunek niezamieszczony w Wykazie na dzień zlecenia przelewu.
Regulowanie płatności z wykorzystaniem ogólnodostępnych platform płatności prowadzonych przez operatorów, jak np.: PayPal, PayU czy DotPay
Uregulowanie płatności kartami płatniczymi lub poprzez wykorzystanie usługi pay-by-link nie mieści się w zakresie użytego w ustawie (zmieniającego się) pojęcia „płatność dokonana przelewem”.
Regulacje ustawy o usługach płatniczych (przykładowo przy kartach płatniczych) określają te płatności jako „zlecenie płatnicze” czyli oświadczenie płatnika lub odbiorcy skierowane do jego dostawcy zawierające polecenie wykonania transakcji płatniczej.
Tym samym, skoro nie jest to przelew, dokonanie płatności kartą lub pay-by-linkiem jest poza rozumieniem definicji zawartej w powyższej normie prawnej. Zatem zapłata w ten sposób na rachunek spoza Wykazu nie będzie skutkowała poniesieniem negatywnych konsekwencji podatkowych, w postaci utraty możliwości zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodu w podatkach PIT i CIT oraz odpowiedzialności solidarnej w VAT. Oznacza to, że podatnik nie musi weryfikować, na jaki rachunek będą przekazywane jego środki i czy rachunek ten jest w Wykazie, jeżeli płatność będzie przez niego dokonywana za pomocą tych (innych niż przelew) form płatności.
Potrącenie wierzytelności
W przypadku gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu są pieniądze lub elementy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
Podstawa prawna: art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej i jeżeli po stronie podatnika dokonującego płatności pozostaje kwota do zapłaty, kwotę tę podatnik powinien wpłacić na rachunek zamieszczony w Wykazie (oczywiście jeżeli wartość transakcji przekraczała 15 000 zł i wystawcą faktury był podatnik VAT czynny).
W przypadku stosowania przez przedsiębiorców (którzy mają wobec siebie wierzytelności potrąceń długu) do ustalenia wysokości limitu 15 000 zł, który nakłada obowiązek dokonania bezgotówkowej płatności należy przyjąć całą wartość wierzytelności, a nie kwotę pozostałą po potrąceniu.
Zaliczki lub raty
W przypadku płatności dokonywanej w formie zaliczek lub płatności w ratach, limit w wysokości 15 000 zł będzie dotyczył kwoty całej transakcji, a nie pojedynczej płatności.
W związku z tym, nawet jeżeli z dostawcą towaru lub usługi zostanie ustalona płatność ratalna lub w formie zaliczek, to sposób uiszczenia zapłaty powinien być zależny od wysokości łącznej sumy transakcji (kwoty brutto).
Jeżeli więc łączna wartość transakcji przekracza 15 000 zł, to w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji podatkowych, zapłata nie może zostać uregulowana gotówką, lecz poszczególne płatności powinny być dokonane przelewem na rachunek zamieszczony w Wykazie, chociażby ich jednostkowa wartość nie przekraczała tej kwoty (lub mogą być zapłacone przy użyciu innych instrumentów płatniczych).
Możliwość uniknięcia negatywnych konsekwencji podatkowych w przypadku dokonania zapłaty na rachunek spoza Wykazu
Ustawa zawiera przepisy umożliwiające uniknięcie negatywnych skutków zarówno w podatkach dochodowych PIT i CIT, jak i w zakresie odpowiedzialności solidarnej w podatku VAT w sytuacji, gdy podatnik dokona zapłaty należności przelewem na rachunek inny niż znajdujący się w Wykazie na dzień zlecenia przelewu. Wystarczy, że podatnik, w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu, zawiadomi o zapłacie należności na ten rachunek naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury (w przypadku złożenia zawiadomienia do innego naczelnika urzędu, jest on zobowiązany samodzielnie przekazać je do właściwego naczelnika urzędu skarbowego).
Zawiadomienie może zostać złożone przez pełnomocnika posiadającego pełnomocnictwo ogólne (PO) lub szczegółowe (PPS-1).
Zawiadomienie może zostać złożone w formie elektronicznej za pośrednictwem „e-puap”
W przypadku wysłania zawiadomienia o dokonaniu zapłaty na rachunek spoza Wykazu, podatnik nie będzie obowiązany dokonywać ponownie takiego zawiadomienia w sytuacji, gdyby kolejna wpłata została dokonana na ten sam rachunek spoza Wykazu, o którym podatnik już raz poinformował organy składając stosowne zawiadomienie. Wystarczające będzie dokonanie jednorazowego zgłoszenia takiego rachunku do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
Wzór zawiadomienia zawarty jest w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie wzoru zawiadomienia o zapłacie należności na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług
