Jednak po analizie projektu Rozporządzenia MF z 29 lipca 2019 r., które szczegółowo reguluje wymogi formalne nowej struktury JPK_VAT, wszystko wskazuje na to, że dla większości podatników efekt będzie zupełnie odwrotny.
Dodatkowe informacje podlegające wykazaniu w JPK VAT
Z projektu Rozporządzenia wynika, że nowa struktura będzie zawierać jeszcze więcej dodatkowych informacji, niż to było zaproponowane w ramach konsultacji społecznych ws. nowej schemy JPK w styczniu 2019 r. Dodatkowe pola w opinii MF mają wpłynąć na zwiększenie precyzji analiz dokonywanych przez organy podatkowe.
Minister Finansów przypisał określone kody dla wybranych grup towarów i usług, które są uznane za szczególnie narażone na nadużycia w podatku VAT. Oznacza to, że podatnicy dokonujący dostaw tych towarów lub usług będą zobowiązani do wypełniania dodatkowych pól w JPK_VAT, używając do tego kodów wskazanych w Rozporządzeniu. Dotyczyć to będzie m.in. dostaw pojazdów i części samochodowych, leków, niektórych urządzeń elektronicznych oraz wielu usług, np. usług o charakterze niematerialnym.
Ponadto, dodatkowe wymogi raportowania będą również dotyczyły:
- sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju – kod „SW”;
- wskazania istnienia powiązania pomiędzy stronami transakcji (np. kapitałowego, majątkowego, osobowego) – kod „TP”;
- dostaw w ramach transakcji łańcuchowych – kod „TL”;
- transakcji objętych mechanizmem podzielonej płatności – kod „MPP”;
- nabycia i dostaw w ramach transakcji trójstronnych uproszczonych – kod „TT_WNT” oraz „TT_D”;
- WDT następujących po imporcie towarów dokonanych w procedurze 42 lub 63 – kod „I_42” lub „I_63”;
- WNT i WDT w procedurze call-of-stock – kod „CS_WNT” i „CS_WDT”;
- dostaw i usług związanych z bonami jednego przeznaczenia – np. kod „B_SPV”.
Rozporządzenie nie określa w jaki sposób podatnik będzie wykazywał transakcje, które będzie można zakwalifikować do więcej niż jednego kodu, np. dostawę towarów wrażliwych do podmiotu powiązanego.
Dodatkowo, podatnicy będą zobowiązani do wskazywania typu dokumentu, który stanowi podstawę do ujęcia transakcji w ewidencji VAT. Katalog ten jest zamknięty i został odrębnie zdefiniowany dla transakcji sprzedaży i zakupu za pomocą indywidualnych kodów. Co istotne, katalog ten zawiera wyłącznie typy dokumentów, które związane są z zastosowaniem pewnych uproszczeń podatkowych lub specjalnych procedur, np. metoda podzielonej płatności, metoda kasowa rozliczeń, import towarów w procedurze 33a czy faktura uproszczona oraz na żądanie.
Implikacje dla podatników
Podatnicy oczekujący uproszczeń związanych z zastąpieniem deklaracji VAT przez nową strukturę JPK_VAT mogą poczuć się mocno rozczarowani. W praktyce może się bowiem okazać, że przygotowanie nowej struktury JPK_VAT większości podatnikom może zająć więcej czasu niż obecnej wersji JPK_VAT oraz deklaracji VAT-7/7K. Wyjątek mogą stanowić podmioty dokonujące podstawowych transakcji sprzedaży i zakupów towarów i usług, które nie są kwalifikowane do grupy wysokiego ryzyka związanego z nadużyciami w podatku VAT. Pozostali podatnicy będą zmuszeni z większą starannością weryfikować transakcje, w których uczestniczą, otrzymywane dokumenty oraz poprawność ich ewidencji. Każdy błąd, zgodnie z nowymi regulacjami, może bowiem kosztować podatnika 500 zł.
Warto zwrócić szczególną uwagę na obowiązek wskazywania transakcji, dla których pomiędzy jej stronami (tj. pomiędzy kontrahentami lub osobami pełniącymi funkcje zarządcze, nadzorcze lub kontrolne) istnieje powiązanie o charakterze rodzinnym, kapitałowym, majątkowym lub wynikającym ze stosunku pracy. Oznacza to, że podatnicy powinni bardzo szczegółowo przeanalizować istnienie możliwych powiązań z kontrahentami. Jakkolwiek w przypadku transakcji dokonywanych na podstawie stałej współpracy może nie stanowić to większego problemu, jednak w przypadku dużej ilości transakcji dokonywanych z różnymi podmiotami, obowiązek sprawdzenia istnienia powiązań może oznaczać istotne nakłady czasu i pracy. Podatnicy prowadzący działalność w takim schemacie powinni już teraz zastanowić się nad implementacją możliwych rozwiązań, które mogłyby przyspieszyć analizę obowiązków raportowania w tym zakresie.
Wprowadzenie dodatkowych obowiązków raportowych będzie zatem w praktyce wymagało dostosowania systemów księgowo-finansowych do nowej rzeczywistości oraz wprowadzenia wewnętrznych procedur, które usprawnią procesy związane z identyfikacją wymaganych transakcji. Można się spodziewać, że wbrew oczekiwaniom podatników, na pracowników działów księgowych zostaną nałożone dodatkowe obowiązki, co będzie miało również negatywny wpływ na koszty obsługi nowej struktury JPK_VAT.
